دیود چیست ؟

دیود به انگلیسی : Diode . نام‌های دیگر : دوقطبی الکتریکی، یکسوساز

قطعه‌ای الکترونیکی دو سر است که جریان الکتریکی را در یک جهت از خود عبور می‌دهد (در این حالت مقاومت دیود ایده آل صفر است) و در جهت دیگر در مقابل عبور جریان از خود مقاومت بسیار بالایی (در حد بینهایت) نشان می‌دهد.

در حال حاضر رایج ترین نوع دیود از بلور مواد نیمه رسانا ساخته می شود.

مهمترین کاربرد دیود عبور دادن جریان در یک جهت و ممانعت در برابر عبور جریان در جهت مخالف است. در نتیجه می‌توان به دیود مثل یک شیر الکتریکی یک طرفه نگاه کرد. این ویژگی دیود برای تبدیل جریان متناوب به جریان مستقیم استفاده می شود.

از لحاظ الکتریکی یک دیود هنگامی جریان را از خود عبور می دهد که شما با برقرار کردن ولتاژ در جهت درست (+ به آند و – به کاتد) آنرا آماده کار کنید.

مقدار ولتاژی که باعث می‌شود تا diode شروع به هدایت جریان الکتریکی نماید ولتاژ آستانه نامیده می‌شود که چیزی حدود ۰٫۶ تا ۰٫۷ ولت می‌باشد (برای diode های سیلیکون). اما هنگامی که شما ولتاژ معکوس به دیود متصل می‌کنید (+ به کاتد و – به آند) جریانی از دیود عبور نمی‌کند. نکته مهم آنکه تمام دیودها یک آستانه برای حداکثر ولتاژ معکوس دارند که اگر ولتاژمعکوس بیش از آن شود دیوید می‌سوزد (کریستال ذوب می شود) و جریان را در جهت معکوس هم عبور می‌دهد. به این ولتاژ آستانه شکست دیود گفته می‌شود.

نمادهای استاندارد دیود در مدارها و نقشه ها

تست دیود با مولتی متر دیجیتال خارج از برد

در ابتدا توضیحات باید به عرض برسانم که تست قطعات در مدار و تست قطعات در خارج ازمدار باهم متفاوت است بنا براین همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم .

برای این منظور ابتدا diode را در بیرون از مدار تست می کنیم . ابتدا مولتی متر را در وضعیت تست دیود قرار داده سپس پراب های مولتی متر را به دو سر دیود متصل کرده به گونه ای که پراب مثبت به آند و منفی به کاتد متصل باشد . در این حالت مولتی متر عددی بین ۳۷۰ تا ۸۰۰ را نشان میدهد حال جای پراب ها را با یکدیگر عوض کرده و پراب مثبت را به کاتد و منفی را به آند وصل می کنیم . مولتی متر در این حالت هیچ عددی را نشان نخواهد داد که در این حالت دیود سالم می باشد .

نکته : حال اگر در هر دو حالت تست قبلی مولتی متر عددی برابر ۰ را نشان دهد diode سوخته و اتصال کوتاه ایجاد شده است .
نکته : اگر در دو حالت قبلی مولتی متر عددی را نشان نداد دیود سوخته و قطع شده است .

دوره تخصصی تعمیرات ایسیو

اگر علاقمند به گذراندن دوره آموزش تعمیرات ECU هستید ، می توانید با شماره های 09120732297 یا 02166363082 تماس بگیرید و یا فرم انتهای این مطلب را پر کنید تا همکاران ما با شما تماس بگیرند .

تست دیود با مولتی متر دیجیتال درون برد

گاهی اوقات برخی از المان های درون مدار بر روی تست قطعات تاثیر گذاشته و تست به دقت بیرون از مدار نمی باشد ولی این کار را با کمی تجربه می توان انجام داد . برای این منظور مراحل را همچون تست خارج از مدار انجام خواهیم داد . به صورتی که مولتی متر را در حالت تست diode قرار داده و پراب مثبت را به آند و منفی را به کاتد متصل می کنیم که مولتی متر عددی بین ۳۷۰ تا ۸۰۰ و گاهی تا ۱۲۰۰ را نشان خواهد داد .

اکنون جای پراب ها را عوض می کنیم و پراب مثبت را به کاتد و منفی را به آند متصل می کنیم که در این حالت به خاطر تاثیر المان های مدارعددی بین ۳۰۰ تا ۱۷۰۰ را خواهیم داشت . اگر اینطور بود diode سالم است .

نکته : حال اگر در هر دو حالت تست قبلی مولتی متر عددی برابر ۰ را نشان دهد دیود سوخته و اتصال کوتاه ایجاد شده است .
نکته : اگر در دو حالت قبلی مولتی متر عددی را نشان نداد diode سوخته و قطع شده است

روش تست دیود

تست انواع diode توسط مولتی متر آنالوگ : در ابتدای توضیحات باید به عرض برسانم که تست قطعات در مدار و تست قطعات در خارج ازمدار باهم متفاوت است بنا براین همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم .

تست diode معمولی : diode های معمولی را بشناسیم این diode ها از جنس سیلسیوم بوده برای کاربردهای متفاوت قابلیت عبور جریانهای مختلفی را دارند ساده ترین نوع آن دیود ۱N4148 می باشد که ظاهری کوچک مانند دیودهای زنر کم وات دارد و پوسته ی شیشه ای دارد و یا دیودهای ۱N4001 و که در یکسو سازی فرکانس پائین بیشترین کاربرد را دارند مانند کاربرد در آدابتورها .بعد از شناخت سطحی با دیود معمولی تست آن را توضیح می دهم .

ابتدا قطعه را خارج از مدار تست می کنیم .

ترمینالهای مولتی متر را در گرایش مستقیم جهت تست عبور جریان از diode به پایه های دیود اتصال دهید در این حالت باید ترمینال قرمز به کاتد و ترمینال مشکی به آند دیود متصل باشد می دانیم کاتد توسط خط مدور روی بدنه دیود مشخص است در این حالت از دیود جریانی که توسط پیل داخل مولتیمتر در آن جاری می شود عبور می کند ومقاومت دیود را برای این جریان می توانیم روی صفحه مولتی متر قرائت کنیم معمولاً حدود ۲۰ الی ۳۰ اهم است .

و در این حالت حتماً مولتی متر باید روی RX1 باشد زیرا می خواهیم به حداکثر مقدار مقاومت ممکن دیود توجه داشته باشیم ودر این حالت این مقدار بایستی از ۳۰ اهم بیشتر نشود . وگرنه دیود در گرایش مستقیم نمی تواند جریان را به خوبی از خود عبور دهد .

دیودهای زنر

همانطور که قبلا” اشاره کردیم از این diode ها برای تثبیت ولتاژ استفاده می شود. این نوع ازdiode ها برای شکسته شدن با اطمینان در ولتاژ معکوس ساخته شده اند، بنابراین بدون ترس می توان آنها را در جهت معکوس بایاس کرد و از آنها برای تثبیت ولتاژ استفاده نمود.

استفاده از دیود زنر برای تهیه ولتاژ ثابت

diode های زنر معمولا” با حروفی که در آنها Z وجود دارد نامگذاری می شوند مانند BZX یا BZY و … و ولتاژ شکست آنها نیز معمولا” روی diode نوشته می شود، مانند ۲v4که به معنی ۲٫۴ ولت است. همچنین توان تحمل این diode ها نیز معمولا” مشخص است و شما هنگام خرید باید آنرا به فروشنده بگویید، در بازار نوع mw400 وw 1.3 آن بسیار رایج است.

تشریح مختصر diode های یکسو کننده

diode های یکسوساز عموما” در مدارهای جریان متناوب بکار برده می شوند تا با کمک آنها بتوان جریان متناوب ((AC را به مستقیم ((DC تبدیل کرد. این عملیات یکسوسازی نامیده می شود.

یکسو سازتمام موج با استفاده از چهار diode

از مشهورترین این diode ها می توان به انواع دیودهای ۱N400x و یا ۱N540x اشاره کرد که دارای ولتاژ کاری بین ۵۰ تا بیش از ۱۰۰۰ ولت هستند و می توانند جریان های بالا را یکسو کنند. این ولتاژ، ولتاژی است که diode می تواند بدون شکسته شدن – سوختن – در جهت معکوس آنرا تحمل کند.
diode های یکسوساز معمولآ از سیلیکون ساخته می شوند و ولتاژ بایاس مستقیم آنها حدود ۰٫۷ ولت می باشد.