کنترل یونیت یا یونیت ماشین چیست ؟ + محل نصب در خودروهای ایران خودرو

کنترل یونیت یا یونیت ماشین یک واحد الکترونیکی کاربردی است که برای کنترل یک فرآیند بصورت اتوماتیک بکار می رود . این واحدهای الکترونیکی در خودروهای ایران خودرو معمولا تک سوکت بوده و واجد تعداد پایه های زیاد در هر سوکت می باشند. هر یک از این واحدهای الکترونیکی برای کار کردن نیاز به دو پایه برق و بدنه دارد. کنترل یونیت ها شامل یک سری پایه های ورودی و یک سری پایه های خروجی هستند که پیغام را از پایه های ورودی دریافت کرده ( از سنسورها یا فرمان دهنده های دستی ) و دستور مناسب را از پایه های خروجی ارسال می کنند ( به فرمان – برها ).

تذکر1 : از آنجایی که کلیه کنترل یونیتهای موجود در خودروهای ایران خودرو ( کلیه خودروهای ایرانی ) از سیستم الکترونیکی بهره می برند تمامی کنترل یونیت ها ایسیو هستند که مخفف Electronic Control Unit است و اما به غلط در ایران ما فقط کنترل یونیت سیستم انژکتور را به این نام می شناسیم.

تذکر 2 : در کل اصطلاح کنترل یونیت یا یونیت ماشین برای همه ی خودروها به کار می رود و تنها مختص به خودروهای ایرانی نیستند و ما در این مقاله فقط یونیت های ایران خودرو را برای آشنایی شما بررسی می کنیم.

تذکر 3 : در سیستم مالتی پلکس ایرانی و فرانسوی به این کنترل یونیت ها، نود شبکه گفته می شود.

برای فهم دقیق چگونگی ارتباط ، کارکرد و نحوه پیشرفت کنترل یونیتها نام کلیه ECU های موجود در محصولات ایران خودرو را به شرح ذیل لیست می کنیم :

1 – کنترل یونیت فن ها در خودروهای پارس ، سمند ، آردی و 405 مربوط به کنترل دمای آب رادیاتور که محل نصب آن پشت چراغ جلو سمت چپ روی بدنه است .

2 – کنترل یونیت قفل مرکزی در خودروهای پارس ، سمند ، آردی و 405 مربوط به کنترل درب ها که محل نصب آن زیر قاب فرمان است .

3 – کنترل یونیت شیشه بالابر در خودروهای پارس ، سمند ، آردی و 405 مربوط به کنترل شیشه سمت راننده که محل نصب آن داخل قاب درب سمت راننده است .

4 – کنترل یونیت کولر در خودروهای تندر 90 ، پارس ، سمند ، آردی ، 405 و 206 غیر مالتی پلکس مربوط به کنترل کارکرد کولر که محل نصب آن زیر موتور فن تهویه داخل اتاق بالای پای شاگرد است .

5 – کنترل یونیت الکترونیکی سیستم جرقه و انژکتور در خودروهای 206 ایران ، تندر 90 ، پیکان ، پارس ، سمند ، آردی ، 405 ، برای کنترل زمان و مدت پاشش سوخت انژکتورها و زمان جرقه که محل نصب آن در داخل اتاق موتور با کمی تفاوت مکانی است .

6 – کنترل یونیت آمپر یا ICN یا Cluster  در خودرو 206 ایران ، رانا ، سمند مولتی پلکس و پژو 206 مربوط به نمایش برخی از پارامترهای خودرو و موتور ، حورد نیاز راننده که محل نصب آن روی داشبورد است .

7 – کنترل یونیت نمایشگر چند منظوره در خودرو 206 پژویی و 206 ایران مربوط به نمایش ساعت ( و برخی دیگر از پارامترهای موتور مورد نیاز راننده در خودرو 206 مولتی پلکس ) که محل نصب آن در روی کنسول وسط است .

8 – کنترل یونیت کیسه هوا و پیش کشنده کمربندها در کلیه محصولات مربوط به ایمنی سرنشین های جلو که محل نصب آن زیر کنسول وسط کنار دسته دنده است .

9 – کنترل یونیت گیربکس اتوماتیک در خودرو 206 پژویی اتوماتیک مربوط به پشتیبانی الکترونیک گیربکس اتوماتیک که محل نصب آن داخل اتاق موتور و روی گیربکس است .

10 – یونیت BSI در خودرو 206 پژویی مربوط به کنترل سیستم های الکتریکال و الکترونیک جانبی که محل نصب آن زیر داشبورد و روبروی زانوی راننده است .

11 – کنترل یونیت CNN در خودروهای داخلی که واجد مولتی پلکس ( مالتی پلکس ) وارداتی Continental هستند . مربوط به کنترل برخی سیستم های الکتریکال و الکترونیک جانبی که محل نصب آن زیر داشبورد و روبروی زانوی راننده است .

12 – کنترل یونیت BCM یا CBM در خودروهای داخلی که واجد مولتی پلکس اکوماکس هستند . مربوط به کنترل برخی سیستم های الکتریکال و الکترونیک جانبی که محل نصب آن زیر داشبورد و روبروی زانوی راننده است .

13 – کنترل یونیت CEC در خودروهای داخلی که واجد مولتی پلکس SMS یا ساژه پویش هستند . مربوط به کنترل برخی سیستم های الکتریکال و الکترونیک جانبی که محل نصب آن زیر داشبورد و روبروی زانوی راندده است .

14 – یونیت RN در خودروهای داخلی که واجد مولتی پلکس SMS یا ساژه پویش هستند . مربوط به کنترل برخی سیستم های الکتریکال جانبی عقب خودرو که محل نصب آن صندوق عقب است .

15 – کنترل یونیت COM2000 در خودرو 206 پژویی مربوط به کنترل و کدینگ اطلاعات دسته های برف پاک کن ، راهنما و رادیو آن زیر این دسته ها و روی میل فرمان است .

16 – یونیت DNN در خودروهای سمند که واجد مولتی پلکس Continental هستند . مربوط به کنترل و کدینگ اطلاعات کلیدهای شیشه بالابر سمت راننده و شاگرد و درب های عقب که محل نصب آن روی قاب درب سمت راننده است .

17 – یونیت PDN در خودروهای سمند که واجد مولتی پلکس Continental هستند . مربوط به کنترل و کدینگ اطلاعات شیشه بالابر سمت شاگرد که محل نصب آن روی قاب درب سمت شاگرد است .

18 – کنترل یونیت MCN در خودرو رانا که واجد مولتی پلکس Continental است مربوط به کنترل و کدینگ اطلاعات کلیدهای شیشه بالابر سمت راننده و شاگرد که محل نصب آن روی کنسول وسط است .

19 – یونیت DCN در خودروهای داخلی که واجد مولتی پلکس SMS یا ساژه پویش هستند . مربوط به کنترل و کدینگ اطلاعات کلیدهای شیشه بالابر سمت راننده و شاگرد و درب های عقب که محل نصب آن روی قاب درب سمت راننده است .

20 – یونیت DSM در خوردوهای داخلی که واجد مولتی پلکس اکوماکس هستند . مربوط به کنترل و کدینگ اطلاعات سنسورهای دنده عقب که محل نصب آن روی قاب درب سمت راننده است .

21 – کنترل یونیت FN در خودروهای رانا و سمند مولتی پلکس که واجد مولیت پلکس Continental است مربوط به کنترل مصرف کننده های داخل اتاق موتور که محل نصب آن در داخل یک قاب پلاستیکی داخل اتاق موتور است .

22 – یونیت FCM یا FAM  در خودروهای داخلی که واجد مولتی پلکس اکو ماکس هستند مربوط به کنترل مصرف کننده های داخل اتاق موتور که محل نصب آن در داخل یک قاب پلاستیکی داخل اتاق موتور است .

23 – یونیت ABS در خودروهای واجد ABS مربوط به کنترل چرخها و جلوگیری از قفل شدن چرخ ها در هنگام ترمز که محل نصب آن داخل اتاق موتور پشت چراغ جلو سمت چپ است .

24 – کنترل یونیت تهویه در خودرو پژو 206 مربوط به کنترل دمای داخل اتاق سرنشین به طور اتوماتیک که محل نصب آن زیر کنسول وسط است .

25 – یونیت رادیو پخش در خودرو 206 پژویی مربوط به رادیو و پخش که محل نصب آن روی کنسول وسط است .

26 – یونیت BSM در خودرو 206 پژویی مربوط یه تغذیه مصرف کننده های برقی که محل نصب آن داخل اتاق موتور روی بدنه سمت چپ است .

27 – کنترل یونیت سنسور باران در خودرو پژو 206 مربوط کنترل اتوماتیک برف پاک کن های جلو که محل نصب آن زیر آینه جلو است .

28 – یونیت BCM خودرو تندر 90 مربوط به کنترل برخی سیستم های الکتریکال و الکترونیک جانبی که محل نصب آن زیر داشبورد و روبروی زانوی راننده است .

29 – یونیت CNG در خودروهای گاز سوز که زیر درب موتور نصب می شود .

30 – کنترل یونیت موبایل هندزفری در سمند  پارس آپشن که زیر قاب فرمان نصب می شود .

31 – یونیت کروز کنترل در سمند و پارس آپشن که زیر قاب فرمان نصب می شود .

32 – یونیت Anti trap در سمند و پارس آپشن که زیر قاب درب راننده نصب می شود .

33 – یونیت ایموبلایزر یا ICU در خودروهای واجد ایموبیلایزر به غیر از 206 پژویی .

چند نکته :

• جعبه تقسیم موجود در 206 ایران که واجد مولتی پلکس وارداتی Continental  هستند بر خلاف 206 پژویی کنترل یونیت محسوب نشده و تنها شامل فیوزهای داخل موتور است .
• جعبه تقسیم موجود در 206 ایران که واجد مولتی پلکس اکوماکس ( اکومکس ) است برخلاف 206 پژویی واجد Configuration است و تفاوت در پیکربندی آن با پیکربندی موجود در BCM می تواند موجبات برخی تداخلات در خودرو را به عنوان مثال کار نکردن کولر را به همراه داشته باشد .
• به یاد داشته باشید یونیت های همنام به عنوان مثال FN ، که توسط دو شرکت پشتیبانی کننده متفاوت ساخته شده باشد می تواند دارای پیکربندی های متفاوت از هم باشند .

با دقت در لیست ای سی یو ( ECU ) ها یا یونیت های ذکر شده می بینیم که برخی از این یونیت ها بصورت خارجی در لیست 206 و رانا قرار نداشته اما سیستم عملکردی مرتبط با آن در این خودرو فعال می باشد . از این دست می توان به یونیت قفل مرکزی اشاره داشت که در 206 ایران موجود نبوده اما قفل مرکزی 206 ایران در میان خودروهای ایران خودرو واجد کارایی بالایی است در این موارد باید گفت که مکانیزم آن در یک کنترل یونیت دیگر تلفیق شده است . برای روشن شدن مطلب به شرح ذیل توضیح می دهیم :

ECU های اختصاصی در شبکه مولتی پلکس 206 ایران و رانا ( اکوماکس ) :

1. ایسیو ، BCM ( CBM ) کنترل یونیت مرکزی در 206 و رانا
2. ای سی یو FCM یا FAM کنترل یونیت مصرف کننده های اتاق موتور در 206 و رانا
3. ایسیو ICN کنترل یونیت آمپر در 206 و رانا
4. ای سی یو MFD کنترل یونیت نمایشگر چند منظوره در 206
5. ایسیو INJECTION کنترل انژکتور
6. ایسیو ABS
7. ECU Airbag کیسه هوا و کمربندها
8. ECU Imobililizer

تذکر :

• برخی از این ایسیو ها خارج از سیستم مولتی پلکس بوده و در آینده نزدیک به شبکه مولتی پلکس متصل خواهند شد.
• سیستم کولر در 206 ایران و رانا به چند ECU مرتبط است . قسمتی از وظایف آن در BCM ، قسمتی دیگر در ای سی یو انژکتور و بخش دیگر در FCM و در 206 قسمتی در MFD انجام می شود .
• ایسیو های قفل مرکزی و شیشه بالابر نیز در داخل BCM و FCM تعریف شده اند .
• در 206 و رانای اکو مکس ( اکوماکس ) از میان لیست ایسیو های ذکر شده ، کلیه ECU ها در شبکه تعریف شده اند و واجد نرم افزار کاربردی می باشند لذا حسب نیاز می توان دز مواقعلزوم نرم افزار آنها را توسط دستگاه های عیب یاب رایج مورد تایید ایران خودرو دانلود نموده و Function های آنها را تغییر داده یا اضافه نمود .
• کنترل یونیت انژکتور 206 ایران و رانا تاکنون واجد ای سی یو مدل Siemens sim 2K-34 VR بوده که بر روی خودرو واجد موتور TU5 بنزین سوز نصب می شود ( تولید انبوه فعلی )